Sẹo lồi là một trong những loại sẹo thường gặp nhất hiện nay. Sẹo lồi là biểu hiện xấu của da gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, tâm sinh lý của người bị sẹo.
1. Sẹo lồi là gì?
Sẹo lồi là tổn thương lành tính, nổi gồ ghề trên bề mặt da, có màu đỏ hoặc tím, gây đau, ngứa và suy giảm chức năng (co rút, hạn chế vận động).
Sẹo lồi được đặc trưng bởi sự tăng sinh tại chỗ nguyên bào sợi, và sản xuất collagen quá mức trong quá trình lành vết thương, thường xảy ra sau một tổn thương da như: vết rách da, xăm, bỏng, chích ngừa, sau phẫu thuật… hay do những bất thường của da do quá trình viêm như mụn trứng cá, nhiễm trùng da, côn trùng cắn
2. Phân biệt sẹo lồi và sẹo phì đại như thế nào?
Sẹo lồi và sẹo phì đại đều là những rối loạn tăng sinh xơ hóa do quá trình lành thương bất thường, có thể phân biệt 2 loại sẹo dựa vào một số đặc điểm sau:
| Đặc điểm | Sẹo quá phát | Sẹo lồi |
| Tỷ lệ | Thường xuyên | Hiếm gặp, tăng cùng với tỷ lệ sắc tố da |
| Giới hạn | Trong vết thương ban đầu | Vượt qua ngoài ranh giới vết thương ban đầu |
| Tiến triển | Xuất hiện trong vòng 4 – 6 tuần sau khi bị thương, phát triển nhanh đến 6 tháng sau đó thoái lui dần | Khối sẹo phát triển ra ngoài vết thương ban đầu |
| Thoái triển | Thoái triển theo thời gian | Không thoái triển theo thời gian |
| Vị trí | Gặp ở bất kỳ vùng da nào | Chủ yếu ở vùng có sức căng da lớn như dái tai, ngực, trước xương ức, bả vai… |
| Yếu tố gia đình | Không có yếu tố gia đình, thể tạng | Có yếu tố gia đình và thể tạng |
| Tái phát | Tái phát thấp | Tái phát cao sau điều trị phẫu thuật |
| Tiên lượng | Tốt hơn | Kém hơn |
| Mô bệnh học | Tăng sinh nguyên bào sợi và nguyên bào sợi sắp xếp vô trật tự | Tăng sản xuất collagen |
3. Các yếu tố nguy cơ hình thành sẹo lồi?
Cơ chế bệnh sinh của sẹo lồi và sẹo phì đại, mặc dù chưa được hiểu đầy đủ, liên quan đến sự rối loạn điều hòa trong một hoặc nhiều giai đoạn chữa lành vết thương ( ví dụ : viêm, tăng sinh và tái tạo). Tuy nhiên có một số yếu tố làm tăng nguy cơ hình thành sẹo lồi:
- Yếu tố tại chỗ
- Lực căng cơ học — Lực cơ học bên ngoài tác động lên vết thương/sẹo hàng ngày là yếu tố chính liên quan đến sự hình thành sẹo bất thường. sẹo lồi có khuynh hướng phát triển ở các vị trí cơ thể dễ bị kéo căng và co da thường xuyên như: ngực, xương bả vai, vùng xương ức, dưới cằm, cánh tay, dái tai. Ngược lại, sẹo lồi ít khi xuất hiện ở các vị trí da không bị kéo căng như : vùng đỉnh của da đầu, phía trước cẳng chân và mí mắt trên.
- Các yếu tố tại chỗ khác — Nhiễm trùng da liên quan đến viêm da có thể dẫn đến sẹo bệnh lý ở những người có cơ địa sẹo lồi như viêm nang lông; mụn trứng cá trên mặt, cổ, ngực và lưng; xỏ khuyên tai bị nhiễm trùng; và vết bỏng.
- Các yếu tố liên quan đến bệnh nhân
- Di truyền: Với một số bệnh nhân sẹo lồi có tiền sử gia đình cho thấy yếu tố di truyền liên quan đến sự phát triền sẹo bệnh lý.
- Type da: Sẹo lồi thường xảy ở người da đen nhiều hơn người da trắng.
- Các yếu tố khác: tuổi, mang thai và tăng huyết áp
- Tuổi tác có liên quan đến nguy cơ phát triển sẹo lồi, các yếu tố nội tiết tố liên quan đến tuổi dậy thì có thể đóng một vai trò nào đó.
- Mang thai: Có một số báo cáo về tình trạng sẹo lồi xấu đi khi mang thai. Có ý kiến cho rằng nồng độ estrogen tăng có thể thúc đẩy sự phát triển của sẹo lồi.
- Tăng huyết áp: Có thể liên quan đến cả sự phát triển của sẹo lồi cũng như mức độ nghiêm trọng trên lâm sàng của chúng. Điều này có thể phản ánh tác hại của tăng huyết áp đối với nội mạc mạch máu. Tổn thương này bao gồm khả năng tăng thấm, có thể thúc đẩy dòng tế bào và yếu tố gây viêm xâm nhập bất thường vào vết thương/sẹo, do đó làm trầm trọng thêm tình trạng viêm tại chỗ.
4. Vậy làm cách nào để chúng ta phòng ngừa sẹo lồi?
Nếu cơ địa dễ bị sẹo lồi hoặc có người thân trong gia đình đã bị sẹo lồi nên thận trọng trong việc thực hiện các việc sau để ngăn ngừa sự hình thành sẹo lồi:
- Không xỏ lỗ tai, xỏ khuyên trên cơ thể.
- Không xăm mình, thủ thuật thẩm mỹ (nếu muốn phẫu thuật, cần liên hệ bác sĩ da liễu kiểm tra da trước khi phẫu thuật để tránh nguy cơ gây sẹo lồi).
- Chăm sóc mọi vết thương ngay lập tức, đúng cách (dù vết thương nhỏ) giúp vết thương nhanh lành, giảm nguy cơ để lại sẹo.
Nếu bạn đang gặp tình trạng sẹo lồi hãy liên hệ ngay với phòng khám Da liễu – Thẩm mỹ Thanh Tâm để được tư vấn và thăm khám bác sĩ chuyên khoa, đưa ra phác đồ trị sẹo an toàn và hiệu quả nhất, phù hợp với tình trạng sẹo và cơ địa của mình.
- “Keloids and hypertrophic scars” Rei Ogawa, MD, PhD, FACS 2023
- “Keloids and Hypertrophic Scars: Pathophysiology, Classification, and Treatment” Brian Berman, MD, PhD,Andrea Maderal, MD, and Brian Raphael, MD 2016
- “Recent Understandings of Biology, Prophylaxis and Treatment Strategies for Hypertrophic Scars and Keloids” Ho Jun Lee and Yong Ju Jang. 2018
Phòng khám da liễu Thanh Tâm – Số 6, ngõ 92 Trương Định, Hai Bà Trưng, Hà Nội
Website: https://pkdalieuthanhtam.com/
Hotline/Zalo: 0919050066
