LANG BEN

1. Lang ben là gì?

Lang ben (Pityriasis Versicolor) là một bệnh da thường gặp, do nấm thuộc nhóm Malassezia gây ra. một loại nấm ưa lipid cư trú tự nhiên trên bề mặt da. Tuy nhiên, Malassezia chỉ là căn nguyên gây bệnh khi chuyển đổi từ nấm men sang dạng nấm sợi.

Lang ben biểu hiện bởi các dát tăng giảm sắc tố, trên có vảy mịn ở vùng thân mình.

2. Điều kiện thuận lợi gây bệnh lang ben là gì?

Lang ben hay gặp ở tuổi thiếu niên và người trẻ, ít gặp ở trẻ nhỏ và người già (độ tuổi mà tuyến bã hoạt động ít) do sự phát triển của nấm ưa lipid.

Khí hậu ấm và ẩm là điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển, bệnh hay gặp ở vùng nhiệt đới hơn ôn đới.

Ngoài ra còn có các yếu tố: gen, suy giảm miễn dịch, suy dinh dưỡng, da dầu, tăng tiết mồ hôi, sử dụng thuốc corticosteroid, sử dụng thuốc tránh thai…

3. Các đặc điểm lâm sàng của lang ben là gì?

Lang ben thường biểu hiện ỏ thân mình, cổ và/hoặc cánh tay, và không phổ biến trên các bộ phận khác của cơ thể. Các dát, mảng tăng hoặc giảm sắc tố; hình tròn hoặc bầu dục; đơn độc hoặc liên kết thành mảng; ranh giới rõ với da lành thường ở vị trí tăng tiết bã nhờn.

Các thể lâm sàng có thể gặp:.

Đặc điểm	Thể giảm sắc tố	Thể tăng sắc tố	Thể viêm
Tổn thương cơ bản	Dát trắng	Dát tăng sắc tố màu nâu	Dát hồng nhạt
Kích thước	1-3 cm	Thường lan rộng	Thường lan rộng
Cách sắp xếp	Riêng rẽ Có khi thành đám	Thường thành đám	Thành đám
Dấu hiệu vỏ bào	(+)	(+)	Ít vảy da

Lang ben thường không có triệu chứng, có thể ngứa khi ra mồ hôi.

4. Nguyên nhân của lang ben là gì?

Lang ben được gây ra bởi sự phát triển của nấm malassezia. Malassezia là một phần của hệ khuẩn chí bình thường trên da.  Malassezia spp. là vi nấm phụ thuộc lipid, thường phát triển ở những vùng da nhiều bã nhờn như lưng, ngực bụng, mặt, ít gặp ở tay chân cũng như các nếp gấp nách bẹn. Trong đó, M. retricta và M. globosa hay gặp các nước nhiệt đới và trên da người khỏe mạnh. Còn M. Sympodiali và M. furfur, là tác nhân thường gặp các nước ôn đới,trong đó M. globosa xuất hiện với tỷ lệ lớn nhất ở da bệnh và cả da lành.

5. Làm thế nào để chấn đoán lang ben?

Lang ben thường được chẩn đoán dựa trên lâm sàng. Tuy nhiên, các xét nghiệm sau đây có thể hữu ích:

• Đèn wood (ánh sáng đen): phát huỳnh quang màu vàng-xanh lá ở vùng da bị lang ben. 
• Soi kính hiển vi sử dụng dung dịch kali hydroxit (KOH): Hình ảnh bánh mì spagetti và thịt viên. 
• Nuôi cấy thường cho kết quả âm tính, vì khá khó để malassezia phát triển trong phòng thí nghiệm

6. Lang ben cần phần biệt với những bệnh nào?

• Chàm khô (pityriasis alba): các dát giảm sắc tố và các mảng nhỏ trên mặt, và ít gặp hơn ở các chi trên, thường gặp ở trẻ có tiền sử dị ứng. Soi đèn Wood các tổn thương có thể nổi rõ hơn nhưng không phát màu huỳnh quang
• Bạch biến: được đặc trưng bởi các dát và mảng mất sắc tố hoàn toàn, không có vảy
• Phong thể I: tổn thương kèm rối loạn cảm giác.
• Viêm da dầu: thường có vảy dày hơn, vảy mỡ bóng dính. Bệnh nhân thường có biểu hiện tổn thương ở các vùng khác như da đầu, lông mày và nếp gấp mũi má
• Vảy phấn hồng Gilbert: xuất hiện tổn thương mẹ đầu tiên, sau đó xuất hiện tổn thương con phần bố hình cây dương xỉ.
• Giảm sắc tố sau viêm: có tổn thương viêm trước đó, không có vảy
• Nấm thân mình: bờ tổn thương hơi nổi cao, có mụn nước, trung tâm lành
• Giang mai II: có thể xuất hiện các dát, sẩn hoặc mảng nhỏ từ hồng ban đến nâu. Tổn thương da thường xuất hiện ở lòng bàn tay và lòng bàn chân
• Vảy nến thể giọt: DH cạo brocq (+)
• Erythrasma: vị trí tổn thương thường gặp ở các nếp kẽ. Soi đèn Wood thương tổn da của erythrasma có màu đỏ san hô phát quang, do chất coproporphyrin III vi khuẩn giải phóng ra.

7. Điều trị lang ben như thế nào?

Điều trị tại chỗ là phương pháp điều trị được lựa chọn cho bệnh nhân lang ben. Liệu pháp toàn thân thường dành cho những bệnh nhân bị lang ben lan rộng hoặc tái phát, hoặc cho những bệnh nhân thất bại với điều trị tại chỗ.

• Thuốc bôi chống nấm:
  • Nhóm azole bôi
  • Terbinafin 1%
  • Ciclopirox Olamin
  • Tacrolimus 0,03%
• Thuốc chống nấm đường uống , itraconazole và fluconazole . 

8. Sự tái phát của lang ben?

Lang ben thường đáp ứng tốt với điều trị nhưng thường tái phát khi điều kiện thích hợp để malassezia sinh sôi nảy nở. Khi lang ben tái phát, điều trị bằng thuốc chống nấm nên được lặp lại.

Ở những người thường xuyên bị tái phát, dầu gội chống nấm hoặc thuốc chống nấm đường uống có thể được kê toa từ một đến ba ngày mỗi tháng.

Điều trị Lang ben không khó nhưng bệnh hay tái phát, xu hướng tiến triển mạn tính, gây ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý và chất lượng cuộc sống. Việc dùng thuốc chống nấm tràn lan, thiếu kiểm soát và không theo chỉ định của bác sỹ hoặc bệnh nhân tự ý bỏ thuốc, đổi thuốc khi chưa kết thúc liệu trình dẫn đến tình trạng vi nấm kháng thuốc và điều trị thất bại. Hãy liên hệ  ngay với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng và chính xác nhất để có được liệu trình điều trị tốt nhất!

Tài liệu tham khảo:

1. Beth G Goldstein, MD , Adam O Goldstein, MD, MPH Tinea versicolor (pityriasis versicolor) Jun 2023
2. Georgios Gaitanis, et al., The Malassezia Genus in Skin and Systemic Diseases. Clinical Microbiology Reviews, 2012.
3. Aditya K Gupta† & Danika CA Lyons Mediprobe Research, Inc., Ontario, Canada Pityriasis versicolor: an update on pharmacological treatment options 2014

Phòng khám da liễu Thanh Tâm – Số 6, ngõ 92 Trương Định, Hai Bà Trưng, Hà Nội

Website: https://pkdalieuthanhtam.com/           

Hotline/Zalo: 0919050066